Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, Kazakistan’ın başkenti Astana’da düzenlenen 2. Çin-Orta Asya Zirvesi kapsamında, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ile bir araya geldi.
Görüşmede Xi Jinping, Çin ile Özbekistan’ın kalkınma stratejilerini daha iyi entegre etmesi ve devlet yönetimi alanındaki tecrübe paylaşımını artırması gerektiğini vurguladı. Karşılıklı yarar ve kazan-kazan anlayışına dayalı yeni işbirliği projelerinin hayata geçirilmesine hazır olduklarını belirten Xi, iki ülke arasında daha zengin içerikli ve dinamik bir kader birliği kurmak için birlikte çalışmaya istekli olduklarını ifade etti.
Çin Cumhurbaşkanı, tarafların ticaretin serbestleştirilmesini teşvik edecek yeni kolaylaştırıcı tedbirler geliştirmesi gerektiğini kaydetti. İkili ticaret ve yatırım hacminin artırılmasının önemine değinen Xi, Çin-Kırgızistan-Özbekistan demiryolunun yüksek kaliteli inşasının hızlandırılması ve çok boyutlu bir bağlantısallık yapısının oluşturulması çağrısında bulundu. Xi ayrıca, yapay zekâ, yenilenebilir enerji, akıllı tarım ve kamu sağlığı gibi yükselen sektörlerde pragmatik işbirliğinin genişletilmesini önerdi.
Bölgesel barış ve istikrarın korunması için güvenlik alanındaki işbirliğinin de artırılması gerektiğini belirten Xi, terörizm, ayrılıkçılık ve aşırıcılık gibi "üç kötü güçle" mücadelede işbirliğinin derinleştirilmesini istedi.
Çin lideri, Çin-Orta Asya mekanizması ve Shanghai İşbirliği Örgütü gibi çok taraflı platformlarda Özbekistan ile koordinasyonu artırmaya ve uluslararası adaletin savunulması ile küresel ticaret düzeninin korunmasına katkı sağlamaya hazır olduklarını dile getirdi.
Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev ise görüşmede, günümüz dünyasında Çin'in katkısı olmadan hiçbir büyük meselenin çözülemeyeceğini belirtti ve Çin ile dostane ilişkilere büyük önem verdiklerini ifade etti. Tek Çin ilkesine sıkı sıkıya bağlı kalacaklarını vurgulayan Mirziyoyev, Çin'in yoksullukla mücadeledeki tecrübelerinden faydalanmak istediklerini söyledi. Ayrıca yüksek teknoloji, tarım ve yeşil enerji gibi alanlarda işbirliğini derinleştirerek ikili ilişkilerin yüksek kaliteli gelişimini desteklediklerini kaydetti.
Mirziyoyev, Xi Jinping tarafından önerilen üç büyük küresel inisiyatife destek verdiklerini ve bu girişimlerin hayata geçirilmesinde Çin ile birlikte çalışmaya, uluslararası adaleti ve küresel kalkınmayı desteklemeye istekli olduklarını ifade etti.
Orta Doğu’daki gelişmelere ortak yaklaşım
İki lider, görüşmede Orta Doğu’daki son gelişmeleri de ele aldı. İsrail’in İran’a yönelik askeri saldırısının bölgede tansiyonu aniden yükselttiğine dikkat çeken Xi, Çin’in bu durumdan derin kaygı duyduğunu söyledi. Egemenliğe, güvenliğe ve toprak bütünlüğüne yönelik her türlü ihlale karşı olduklarını belirten Çin Cumhurbaşkanı, tüm taraflara gerilimi azaltma ve krizin tırmanmasını önleme çağrısı yaptı. Xi, Çin’in Orta Doğu’da barış ve istikrarın yeniden tesisi için yapıcı katkılarda bulunmaya hazır olduğunu da vurguladı.
Görüşmenin ardından iki lider, Özbekistan’ın Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) katılımına ilişkin ikili protokolün imzalanmasına birlikte tanıklık etti.
Hibya Haber Ajansı