Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping dün 2. Çin-Orta Asya Zirvesi’ne katılmak için gittiği Kazakistan başkenti Astana’da Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ile bir araya geldi.
Xi görüşmede, Çin-Kazakistan ilişkilerinin, her zaman yüksek düzeyde gelişme seyrini sürdürmesinin iki ülke arasındaki coğrafi yakınlık ve nesilden nesile aktarılan dostluktan kaynaklandığını ve aynı zamanda, iki ülkenin ortaklaşa kalkınma arayışında bulunmasının kaçınılmaz bir tercihi olduğunun altını çizdi.
Son yıllarda Çin-Kazakistan kader birliği inşasında önemli sonuçlar elde edildiğini ve bu sonuçların her iki toplum için somut yararlar sağladığına dikkat çeken Xi, “İkili ilişkileri her zaman stratejik ve uzun vadeli perspektiften değerlendirip geliştirmeye çalışan Çin, Kazakistan ile dostluğu pekiştirerek, ikili ilişkilerin taşıdığı istikrar ve pozitif enerjiyle bölgenin ve hatta dünyanın barışı ve kalkınmasına daha büyük katkılarda bulunmaya hazır.” ifadelerini kullandı.
Hem Çin, hem Kazakistan’ın kalkınmanın kritik bir aşamasında bulunduğuna işaret eden Xi, iki ülkenin işbirliğini kapsamlı bir şekilde ilerletmek için beraber çaba göstermesi gerektiğini vurguladı.
Xi, “İki taraf, birbirinin temel çıkarları ve başlıca endişelerini ilgilendiren konularda karşılıklı olarak destek vermeye devam ederek, kalkınma stratejilerinin uyumlu hale gelmesini hızlandıracak. Kuşak ve Yol işbirliğini nitelikli bir şekilde ilerleterek iki ülke arasındaki işbirliğini daha yüksek seviyeye taşıyacak. Ticaret, yatırım ve enerji gibi alanlarda geleneksel işbirliğinin avantajları sağlamlaştırılacak, sınır ötesi demiryolu projelerinin inşası ve liman altyapılarının yenilenmesi hızlandırılarak, bağlantısallık düzeyi yükseltilecek. Aynı zamanda yüksek teknoloji alanındaki işbirliği genişletilerek, yeşil ve sürdürülebilir kalkınma ilerletilecek. Bunun yanı sıra, iki taraf arasında emniyet ve savunma alanlarındaki iletişim genişletilerek, acil durum yönetimi ile afetleri önleme ve afetin zararlarını azaltma konularındaki işbirliği derinleştirilecek. İki taraf ayrıca, Kazakistan'da Çin Turizm Yılı etkinliği düzenlemenin yanı sıra, gençler, medya organları, düşünce kuruluşları ve yerel yönetimler arasındaki temasların yoğunlaştırılmasını teşvik etmelidir.” ifadelerini kullandı.
Xi, karmaşık ve değişken uluslararası durum karşısında Çin ve Kazakistan’ın, merkezinde Birleşmiş Milletler’in (BM) olduğu uluslararası sistem ve hukuka dayanan küresel düzeni kararlılıkla desteklemesi, gerçek anlamda çok taraflılığı uygulaması, gelişmekte olan ülkelerin ortak çıkarlarını koruması gerektiğine dikkat çekti.
Kazakistan’ın 2. Çin-Orta Asya Zirvesi’ne yaptığı evsahipliğini takdirle değerlendiren Xi, zirveyle Çin ile Orta Asya ülkeleri arasındaki işbirliğinde yeni bir sayfa açılacağını ifade etti.
Xi, Shanghai İşbirliği Örgütü’nün dönem başkanlığını yürüten Çin’in diğer ülkelerle birlikte bu yıl Tianjin’de gerçekleşecek zirvenin yaratacağı fırsatlardan yararlanarak, örgütün güçlendirilmesine katkıda bulunmaya hazır olduğunu vurguladı.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev de Çin’in Kazakistan’ın iyi komşusu, samimi dostu ve güvenilir ortağı olduğunu anımsatarak yeni bir “altın dönemde” bulunan Kazakistan-Çin stratejik ortaklık ilişkilerinin, iki ülkenin ekonomik ve toplumsal kalkınmasına yardımcı olduğunu ve iki halka fayda sağladığını dile getirdi.
Kazakistan ve Çin’in işbirliğini güçlendirme yönünde güçlü bir siyasi iradeye sahip olup, egemenlik ve güvenlik gibi birbirlerinin temel çıkarlarını ilgilendiren konularda öteden beri uluslararası değişikliklerden etkilenmeden birbirlerini desteklediğine dikkat çeken Tokayev, Çin ile karşılıklı stratejik güveni artırmaya, çok yönlü karşılıklı yarar esasına dayalı işbirliğini derinleştirmeye ve ikili ilişkileri yeni bir düzeye taşımaya istekli olduklarını ifade etti.
İki ülke arasındaki Kuşak ve Yol işbirliğinin, ticaret, yatırım, sanayi, tarım, enerji ve ulaşım gibi alanlardaki işbirliğinin genişletilmesi, kültür, eğitim, spor ve turizm gibi alanlardaki kültürel ve beşeri iletişimin yoğunlaştırılması gerektiğine dikkat çeken Tokayev, Çin’in uluslararası adalet ve hakkaniyeti savunma çabalarını takdirle karşıladıklarını sözlerine ekledi.
Tokayev ayrıca Birleşmiş Milletler, Shanghai İşbirliği Örgütü, BRICS, Çin-Orta Asya mekanizması ve Asya’da İşbirliği Ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı gibi çok taraflı mekanizmalar çerçevesinde Çin ile işbirliği ve karşılıklı desteği güçlendirerek uluslararası düzenin daha adil ve makul bir yönde gelişmesini teşvik etmeye hazır olduklarının altını çizdi.
Görüşmenin ardından iki lider ticaret, yatırım, teknoloji, gümrük, turizm ve medya gibi alanları kapsayan 10’dan fazla işbirliği anlaşmasının teatisine tanıklık etti.
Hibya Haber Ajansı